Wat is persoonlijkheidsproblematiek?

Tijdens je groei als kind naar jongvolwassene ontwikkel je een ‘eigen’ en unieke persoonlijkheid met kenmerken en eigenschappen die maken wie jij bent. Het kan voorkomen dat bepaalde patronen of eigenschappen bij jou zo sterk aanwezig zijn dat ze een probleem zijn. Ze hebben negatieve invloed op je functioneren thuis, op school, bij je vrienden en bij hobby’s of werk. Of ze zitten je in de weg bij je ontwikkeling naar een volwassen persoon. In dit geval is er sprake van persoonlijkheidsproblematiek. Als de problemen aanhouden, spreekt men vanaf 18 jaar van een persoonlijkheidsstoornis.

Persoonlijkheidsstoornissen bij volwassenen zijn in verschillende clusters opgedeeld. Bij jongeren kunnen ook al kenmerken en patronen zichtbaar zijn, maar komen die vaak minder duidelijk en gecombineerd voor. Dit is de indeling voor volwassenen:

• Cluster A: Paranoïde persoonlijkheidsstoornis, schizoïde persoonlijkheidsstoornis of Schizotypische persoonlijkheidsstoornis. Kenmerkend aan stoornissen in dit cluster zijn een ‘vreemde’ en excentrieke persoonlijkheid, achterdochtigheid, verwardheid en weinig aansluiting bij anderen en vaak een teruggetrokken of geïsoleerd leven.
• Cluster B: Borderline persoonlijkheidsstoornis, Antisociale persoonlijkheidsstoornis, Narcistische persoonlijkheidsstoornis, Theatrale persoonlijkheidsstoornis. Binnen dit cluster heeft men vaak moeite met het omgaan met emoties en het beheersen van impulsen, waarbij vaak weinig rekening wordt gehouden met de omgeving.
• Cluster C: Obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis, Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis, Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis. Veel voorkomende kenmerken binnen dit cluster zijn dwangmatigheid en perfectionisme, sociale angst en vermijding en onzelfstandigheid.

Impact
Persoonlijkheidsproblemen hebben vaak een grote negatieve invloed op je leven en jouw omgeving. Je kunt er klachten door ontwikkelen, zoals angsten of een depressie en het maakt vriendschappen, relaties en je prestaties op werk/school moeilijker.

Waar kunnen wij jou mee helpen?
Bij problemen in de persoonlijkheidsontwikkeling kan het belangrijk zijn al in de puberteit met behandeling te beginnen. Je bent dan nog volop in ontwikkeling en in staat om dingen anders te leren en anders naar jezelf te kijken. Wanneer je er vroeg bij bent, kan persoonlijkheidsproblematiek met de juiste vorm van hulp sterk afnemen. Bij twijfel kunnen wij onderzoeken of er sprake is van een (beginnend) persoonlijkheidsprobleem, zodat je een gepaste behandeling kunt krijgen. Hierbij richten wij ons op het vergroten van je eigen inzicht in je sterke en kwetsbare kanten, vergroten wij je vaardigheden en verbeteren je stemming en zelfbeeld.

Tips (voor ouders)
Onze psychologen kunnen het beste aangeven welke tips voor het kind het best passend zijn bij het verminderen van de persoonlijkheidsproblematiek. Enkele algemene tips:

• Zorg ervoor dat je goed geïnformeerd bent als ouder. Hoe meer kennis je hebt als ouder, hoe beter je je kind kan begrijpen en begeleiden.
• Zorg ervoor dat je een vertrouwd figuur bent voor je kind, door duidelijk te zijn in wat je van hem/haar verwacht, heldere afspraken te maken en consequent te zijn.
• Onderneem activiteiten die voor jullie samen plezier en ontspanning bieden.